Trong bối cảnh nông nghiệp hiện đại đang ngày càng phát triển, ngành Thú y đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe đàn vật nuôi và phòng chống dịch bệnh lây từ động vật sang người. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy nguồn nhân lực trong lĩnh vực này đang có sự chênh lệch đáng kể giữa cung và cầu.
Cầu tăng – cung không đủ
Thống kê cho thấy, mỗi năm cả nước cần hàng chục nghìn lao động có trình độ trong ngành Thú y để đáp ứng nhu cầu chăm sóc, phòng bệnh, điều trị cho vật nuôi trong các trang trại, doanh nghiệp chăn nuôi cũng như trong các cơ sở nghiên cứu và sản xuất vắc xin, thuốc thú y. Tuy nhiên, số lượng sinh viên tốt nghiệp từ các trường đào tạo ngành này, bao gồm cả hệ Cao đẳng Thú y và đại học, lại không đủ để đáp ứng.
Nguyên nhân đến từ việc nhiều học sinh, phụ huynh vẫn còn định kiến cho rằng ngành Thú y là nghề “vất vả, lấm lem”, ít cơ hội phát triển. Điều này khiến tỷ lệ thí sinh đăng ký học ngành này giảm sút so với nhu cầu thực tế của xã hội và doanh nghiệp.
Cơ hội rộng mở cho người học
Trái ngược với suy nghĩ phổ biến, hiện nay Bác sĩ thú y có thể làm việc trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Ngoài việc trực tiếp khám và chữa bệnh cho vật nuôi, họ còn có thể tham gia vào các dự án nghiên cứu vắc xin, kiểm soát dịch bệnh, kiểm định chất lượng thực phẩm, hoặc làm việc tại các tổ chức phi chính phủ về bảo vệ động vật.
Không những vậy, với xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập, nhiều tổ chức quốc tế, công ty nước ngoài trong lĩnh vực nông nghiệp – thực phẩm đang tìm kiếm nhân lực có tay nghề cao, trình độ ngoại ngữ tốt và có chứng chỉ hành nghề Thú y. Điều này mở ra cơ hội làm việc quốc tế cho người học ngành này.
Các trường đào tạo ngành Thú y hiện nay cũng đang tích cực đổi mới chương trình học, kết hợp lý thuyết với thực hành và mở rộng liên kết doanh nghiệp nhằm tạo điều kiện cho sinh viên ra trường có thể làm việc ngay. Đây chính là xu hướng đào tạo ứng dụng, lấy thị trường lao động làm trung tâm đang được chú trọng tại nhiều địa phương.
Vai trò ngày càng quan trọng trong y tế cộng đồng
Sau đại dịch Covid-19, vai trò của Bác sĩ thú y càng được nhìn nhận rõ ràng hơn trong lĩnh vực y tế cộng đồng. Việc kiểm soát dịch bệnh trên động vật có liên quan chặt chẽ đến việc phòng tránh nguy cơ lây truyền sang con người. Mô hình “Một sức khỏe” (One Health) – kết hợp giữa sức khỏe người, sức khỏe động vật và môi trường – đang được áp dụng rộng rãi trên thế giới và cũng đã bắt đầu hình thành tại Việt Nam.
Trong mô hình này, các chuyên gia Thú y đóng vai trò then chốt, giúp phát hiện sớm và kiểm soát các dịch bệnh có khả năng gây ra đại dịch. Vì vậy, đầu tư đào tạo nguồn nhân lực Thú y chất lượng cao không chỉ phục vụ ngành chăn nuôi mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Tăng cường liên kết, đào tạo thực tế
Để khắc phục tình trạng mất cân đối giữa nhu cầu và nguồn cung nhân lực, nhiều trường Cao đẳng Thú y đã chủ động bắt tay với doanh nghiệp, trang trại lớn để tổ chức thực tập, đào tạo theo nhu cầu tuyển dụng thực tế. Hình thức “đào tạo kép” – học lý thuyết kết hợp làm việc tại cơ sở sản xuất – đang được đẩy mạnh nhằm rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và thực tiễn.
Mặt khác, các địa phương cũng cần có chính sách hỗ trợ người học nghề, nhất là học sinh vùng nông thôn, miền núi. Cần truyền thông đúng đắn để nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của ngành Thú y trong đời sống hiện đại.
Trong bối cảnh phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, ngành Thú y không chỉ đơn thuần là chăm sóc vật nuôi mà còn gắn liền với an toàn thực phẩm, môi trường sống và y tế cộng đồng. Đây là ngành học có nhiều cơ hội phát triển nếu được đầu tư bài bản và đúng hướng.