Kỳ thi tốt nghiệp THPT và vai trò duy trì chuẩn kiến thức tối thiểu

Kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa là dấu mốc kết thúc phổ thông, vừa bảo đảm chuẩn học thuật tối thiểu cho học sinh. Năm 2025, kỳ thi càng được chú ý khi phản ánh kết quả học tập và chuẩn hóa dữ liệu tuyển sinh đại học.

• Nên có thêm tiêu chí phụ khi tuyển sinh bằng xét tuyển học bạ
• Nhiều trường ĐH phía Nam công bố phương thức tuyển sinh năm 2026

Về nguyên tắc, việc sử dụng điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT để quy đổi sang các phương thức tuyển sinh khác là bước tiến nhằm đảm bảo tính thống nhất và công bằng trong đánh giá. Tuy nhiên, thực tế cho thấy sự đa dạng trong cách quy đổi và phương thức xét tuyển riêng của từng trường lại khiến hệ thống thiếu đồng nhất. Khi cùng một loại điểm hoặc chứng chỉ được chuyển đổi theo nhiều cách khác nhau, tính minh bạch và tin cậy của kết quả tuyển sinh bị ảnh hưởng.

Điều cốt lõi mà kỳ thi này cần hướng tới không phải là đánh giá toàn diện mọi năng lực học sinh, mà là duy trì một chuẩn học thuật nền tảng tối thiểu. Khi dữ liệu thi cử được xử lý chính xác, khách quan và thống nhất, hệ thống tuyển sinh sẽ vận hành ổn định, giảm thiểu sai lệch, đồng thời củng cố niềm tin xã hội vào tính công bằng của giáo dục.

Yêu cầu về tính khách quan trong đánh giá

Một trong những thách thức lớn của giáo dục phổ thông hiện nay là sự thiếu nhất quán trong việc đánh giá học sinh giữa các trường. Điểm học bạ – vốn được xem là kết quả phản ánh quá trình rèn luyện toàn diện – đang dần mất giá trị khi tình trạng “lạm phát điểm” trở nên phổ biến. Nhiều trường có tỉ lệ học sinh giỏi vượt ngưỡng 90%, khiến dư luận đặt câu hỏi về độ trung thực và độ tin cậy của dữ liệu.

Nếu không có cơ chế kiểm định độc lập, học bạ chỉ là con số hình thức, thiếu ý nghĩa trong xét tuyển. Các trường phổ thông cần được trao quyền tự chủ đi kèm trách nhiệm giải trình rõ ràng. Công tác kiểm tra, đánh giá nội bộ phải được giám sát, hậu kiểm nghiêm túc nhằm đảm bảo tính trung thực và khách quan, tránh tình trạng đánh giá cảm tính hoặc chạy theo thành tích.

Chỉ khi dữ liệu học bạ được kiểm chứng và đồng bộ, nó mới có thể kết hợp hiệu quả với kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT để hình thành hệ thống tuyển sinh công bằng. Điều này không chỉ giúp học sinh Trường Trung học Phổ thông Sài Gòn được đánh giá đúng năng lực, mà còn nâng cao uy tín của nhà trường trong công tác đào tạo, hướng tới nền giáo dục thực chất và bền vững.

Hướng đến hệ thống tuyển sinh công bằng, minh bạch

Trong bối cảnh đổi mới toàn diện, các cơ sở giáo dục phải đối mặt với yêu cầu tuyển sinh dựa trên dữ liệu minh bạch và đáng tin cậy. Để đạt được điều đó, cần có sự tách bạch rõ ràng giữa ba khâu: trường phổ thông – nơi tạo ra dữ liệu học tập; cơ quan khảo thí – đơn vị đảm bảo tính chuẩn hóa, khách quan; và các trường đại học, cao đẳng – nơi sử dụng dữ liệu đó để tuyển chọn thí sinh phù hợp.

Khi từng khâu được vận hành minh bạch và chịu trách nhiệm giải trình, mỗi trường có thể phát huy quyền tự chủ tuyển sinh mà vẫn đảm bảo công bằng chung. Những yếu tố như vùng miền, hoàn cảnh hay năng lực đặc thù nên chỉ được xem là tiêu chí phụ hỗ trợ, không làm thay đổi bản chất điểm học thuật.

Quan trọng hơn, kỳ thi tốt nghiệp THPT cần được nhìn nhận như điểm khởi đầu cho quá trình đánh giá năng lực học tập một cách chuẩn mực, không chịu tác động bởi yếu tố bên ngoài. Khi dữ liệu được chuẩn hóa, quy trình được giám sát độc lập và các trường, trong đó có Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, thực hiện đúng trách nhiệm, hệ thống tuyển sinh quốc gia sẽ thật sự minh bạch, hiệu quả và công bằng.

Công bằng trong tuyển sinh không đến từ việc cộng điểm ưu tiên hay mở rộng phương thức xét tuyển, mà từ việc xây dựng hệ thống dữ liệu chính xác, minh bạch và có trách nhiệm. Kỳ thi tốt nghiệp THPT chỉ phát huy ý nghĩa thực sự khi làm đúng vai trò của nó – duy trì chuẩn học thuật tối thiểu và bảo đảm công bằng cho toàn bộ hệ thống giáo dục.