Theo giải thích của nhiều trường đại học, việc loại bỏ phương thức tuyển sinh dựa trên điểm học bạ nhằm mục đích đảm bảo sự công bằng trong quá trình tuyển chọn và đồng thời giải quyết vấn đề “làm đẹp học bạ”.
Năm 2024 bỏ xét tuyển bằng học bạ có công bằng không?
Các cán bộ tuyển sinh tại một số trường Cao đẳng Dược Hà Nội chia sẻ: Thay vào đó, các cơ sở giáo dục đại học này sẽ chuyển sang sử dụng phương pháp đánh giá đa chiều. Tuy nhiên, từ một góc nhìn khác, nhiều trường đại học và cộng đồng cho rằng việc xem xét học bạ có thể giảm áp lực thi cử, loại bỏ nhu cầu chờ đợi kết quả xét tuyển từ kỳ thi trung học phổ thông, và tăng cơ hội để học tập trong ngành và trường đại học mà họ mong muốn.
Xét tuyển học bạ chưa rõ ràng với ưu nhược điểm riêng
Có thể khẳng định rằng, từ một góc độ nào đó, cả việc xét tuyển dựa trên học bạ và việc loại bỏ phương thức này đều mang theo những ưu và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, rõ ràng, điều này đem lại lợi ích cho nhiều học sinh khi chọn lựa các trường không quá đông thí sinh, thường được gọi là các trường “hạng 2, hạng 3”, và giảm bớt áp lực tâm lý, cũng như giảm chi phí tổ chức thi tuyển cho nhà trường và xã hội.
Mặc dù có những ưu điểm như trên, nhưng thông qua thực tế triển khai, vấn đề thiếu công bằng cũng trở nên rõ ràng, đặc biệt khi có nhiều “nguyện vọng ảo”. Ngay cả khi nhiều trường đặt chỉ tiêu điểm trung bình từ 9,2/10 trở lên cho một số tổ hợp môn từ lớp 11 và kỳ 1 lớp 12, nhiều học sinh khi bước vào đại học đã phản ánh rằng chất lượng học với thực tế không khớp với kết quả trên học bạ.
Một giáo viên tại Trường THPT Phạm Hồng Thái (Hà Nội), người đã từng là giáo viên của tôi, đã chia sẻ quan điểm rằng phương thức xét tuyển này là “không công bằng” và không đảm bảo sự phân loại chính xác về năng lực của học sinh.
Ví dụ, học sinh thuộc khối A (Toán-Lý-Hóa) thường phải đối mặt với đề thi khó hơn so với khối C (Văn-Sử-Địa)… Điều này dẫn đến tình trạng các học sinh khối C có thể đạt điểm toán 8-9 hoặc thậm chí 10, nhưng kiến thức và năng lực của họ không nhất thiết đã cao bằng học sinh khối A đạt điểm 7-8. Ngoài ra, có nhiều trường và giáo viên chạy theo thành tích, “nới lỏng” quy định để tạo điều kiện cho học sinh có “bảng điểm đẹp”, thuận lợi khi xin vào trường đại học và ngành học mong muốn.
Vì vậy, việc bỏ đi phương thức xét tuyển đại học dựa trên học bạ ở một số trường, đặc biệt là những ngành học yêu cầu chất lượng đầu vào cao, là hoàn toàn chính xác và phù hợp.
Tôi đã nghe nhiều trường hợp về việc học sinh được xét tuyển vào Đại học Bách Khoa và Đại học Khoa học Công nghệ Hà Nội dựa trên học bạ, nhưng chỉ sau một năm học, một số em không thể theo kịp chương trình do kiến thức và năng lực yếu, cuối cùng phải thi lại vào một trường khác và học ngành khác.
Không công bằng trong việc đánh giá chất lượng học sinh thông qua bảng điểm học bạ còn phụ thuộc vào chất lượng giảng dạy, cơ sở vật chất và phương pháp đánh giá của các cơ sở giáo dục khác nhau. Có trường học sinh giỏi ở một nơi, nhưng so sánh với trường khác, họ có thể không nổi bật.
Hiện nay, tỷ lệ học sinh được đánh giá là khá hoặc giỏi theo học bạ chiếm một phần trăm cao. Do đó, học bạ không còn là một thước đo chính xác cho khả năng của học sinh. Điều này làm cho việc xét tuyển đại học theo học bạ trở nên thiếu chính xác, không khách quan, và không công bằng về mặt học lực, đặc biệt là đối với những ngành “hot” như Công nghệ thông tin, Y dược, Kinh tế…
Hơn nữa cán bộ tuyển sinh Cao đẳng Dược TP.HCM cho hay, xét tuyển bằng học bạ còn gặp khó khăn trong việc sàng lọc vì tỷ lệ thí sinh “ảo” cao, đặc biệt là những sinh viên đặt nguyện vọng cao, thậm chí có những em đặt 4-5 nguyện vọng. Nhóm thí sinh xét tuyển dựa trên học bạ thường đáp ứng các điều kiện tương tự, gây ra tỷ lệ thí sinh “ảo” nhiều, làm mất nhiều thời gian của nhà trường trong quá trình xét duyệt hồ sơ trực tuyến. Xem thêm thông tin Tuyển sinh lớp 10 TPHCM năm 2024
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tuyển sinh Cao đẳng Y Dược năm 2024
Tránh tình trạng học bạ ảo
Tuy nhiên, sau khi xác định thí sinh đủ điều kiện trúng tuyển, nhà trường chờ đợi thí sinh đăng ký nguyện vọng trên hệ thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, có trường hợp thí sinh không đăng ký nguyện vọng hoặc đặt thứ tự nguyện vọng thấp, dẫn đến tăng tỷ lệ thí sinh ảo, làm cho việc tính toán chỉ tiêu cho các phương thức xét tuyển khác trở nên khó khăn.
Có thể khẳng định, lý thuyết cho thấy rằng xét tuyển, tuyển sinh Đại học – Cao đẳng bằng học bạ có thể là một phương thức tiên tiến nếu nó phản ánh chính xác năng lực học sinh, nhưng điều này đòi hỏi sự đồng đều trong chất lượng đào tạo, kiểm tra và đánh giá ở mọi địa phương, cùng với sự đảm bảo về công bằng và minh bạch. Chỉ khi đó, xét tuyển bằng học bạ mới có độ tin cậy đủ.
Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi, ở Việt Nam hiện nay, việc đảm bảo hai yếu tố này trên quy mô lớn là một thách thức. Nhiều giáo viên trung học phổ thông cũng thừa nhận rằng, trong thực tế hiện nay, lo ngại về việc đánh giá điểm số không phản ánh đúng khả năng học của học sinh là có cơ sở.
Bên cạnh đó, kết quả so sánh giữa điểm thi tốt nghiệp THPT và điểm học bạ của học sinh, do Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện trong những năm gần đây, đã chỉ ra sự “vênh” tại nhiều địa phương. Điều này cho thấy chất lượng giáo dục ở cấp phổ thông hiện nay vẫn chưa đồng đều, vì mỗi địa phương và trường sử dụng các tiêu chí đánh giá khác nhau. Tóm lại, việc chỉ sử dụng điểm học bạ THPT để tuyển sinh vào đại học là chưa đủ độ tin cậy đối với cả xã hội.
Tổng hợp bởi thptquocgia.org