Có nên quy đổi điểm giữa các môn thi THPT trong xét tuyển đại học?

Trong bối cảnh tuyển sinh ngày càng đa dạng, việc quy đổi điểm thi THPT giữa các môn trở thành vấn đề được quan tâm. Bài toán công bằng giữa các tổ hợp xét tuyển đòi hỏi cách tiếp cận khoa học và phù hợp thực tiễn.

• Hướng dẫn thí sinh đăng ký nguyện vọng mùa tuyển sinh 2025
• Nhiều ngành được dự báo sẽ giảm điểm chuẩn trong xét tuyển đại học 2025

Không thể quy đổi điểm giữa các môn theo cách đơn giản

Mỗi năm, khi kỳ thi THPT kết thúc, nhiều thí sinh và phụ huynh lại đặt câu hỏi: Cùng đạt điểm 7, tại sao môn này được coi là dễ, còn môn kia lại khó? Và liệu có nên quy đổi điểm giữa các môn thi để tạo sự công bằng trong xét tuyển?

Về bản chất, việc quy đổi như vậy là không hợp lý. Mỗi môn thi được xây dựng theo cấu trúc, mục tiêu và đặc trưng năng lực khác nhau. Ví dụ, Toán đánh giá tư duy logic; Văn kiểm tra khả năng cảm thụ ngôn ngữ; Tiếng Anh lại liên quan đến kỹ năng ngoại ngữ. Do đó, không thể dùng điểm số của một môn để đối chiếu trực tiếp với môn khác chỉ dựa vào phổ điểm hay độ khó cảm nhận.

Hơn nữa, một kỳ thi như THPT quốc gia vốn phục vụ nhiều mục tiêu khác nhau – từ xét tốt nghiệp đến tuyển sinh – nên việc quy chuẩn hóa điểm số giữa các môn lại càng trở nên khập khiễng. Điểm số chỉ có ý nghĩa thực sự khi được đặt trong ngữ cảnh đầy đủ: mục tiêu thi, cấu trúc đề, đặc thù môn học và phổ điểm toàn quốc.

Phương án quy đổi nào là ít sai lệch nhất?

Dù việc quy đổi giữa các môn còn nhiều tranh cãi, nhưng trong thực tế xét tuyển, khi các tổ hợp khác nhau cùng cạnh tranh vào một ngành, nhu cầu quy đổi là điều không tránh khỏi. Vậy có cách nào để giảm thiểu tối đa sai lệch trong quá trình này?

Một phương án được đánh giá là hợp lý nhất hiện nay là chuẩn hóa điểm theo thứ hạng trong danh sách đăng ký xét tuyển vào từng ngành cụ thể. Thay vì so sánh điểm thô giữa các môn, cách làm này căn cứ vào thứ tự xếp hạng của thí sinh trong từng tổ hợp để tìm ra mức điểm tương đương ở tổ hợp khác. Nhờ đó, việc xét tuyển dựa trên cùng một mặt bằng cạnh tranh thực tế.

Lợi thế của phương án này là phản ánh đúng độ cạnh tranh của từng tổ hợp trong cùng ngành, không cần giả định về độ khó từng môn hay sự tương đồng của đề thi. Dữ liệu có thể được khai thác từ hệ thống lọc ảo và thống kê điểm chuẩn qua các năm, trong đó có cả những cơ sở đào tạo như Cao đẳng Y Dược Sài Gòn, nơi cũng áp dụng nhiều tổ hợp xét tuyển để tăng cơ hội cho thí sinh.

Giải pháp nào cho tương lai?

Tuy có nhiều ưu điểm, phương án quy đổi theo phân vị xếp hạng cũng không tránh khỏi hạn chế. Việc triển khai đòi hỏi dữ liệu đầy đủ từ hệ thống đăng ký nguyện vọng, đặc biệt theo từng tổ hợp. Với những ngành mới mở hoặc có quá ít thí sinh đăng ký, phương án này khó áp dụng hiệu quả.

Trong dài hạn, thay vì tìm cách quy đổi giữa các môn thi có tính chất khác nhau, một hướng đi bền vững hơn là thiết kế tổ hợp tuyển sinh phù hợp với đặc thù ngành học, kết hợp với chuẩn hóa quy trình đánh giá từ khâu ra đề, chấm thi đến sử dụng điểm số. Nhiều cơ sở đào tạo như Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cũng đang từng bước áp dụng hướng đi này để đảm bảo tuyển sinh sát với năng lực thực tế. Chỉ khi đó, kỳ thi mới thực sự phản ánh công bằng và đúng năng lực thí sinh trong từng lĩnh vực cụ thể.