Mùa tuyển sinh năm 2025 chứng kiến nhiều thay đổi đáng chú ý trong phương án xét tuyển của các trường đại học, đặc biệt là hình thức xét tuyển dựa trên học bạ.
Cách tính điểm học bạ ngày càng đa dạng
Theo quy định chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường khi áp dụng phương án xét học bạ phải sử dụng kết quả học tập của 3 năm học phổ thông, tức lớp 10, 11 và 12. Tuy nhiên, cách thức triển khai tại mỗi cơ sở giáo dục lại có sự khác biệt. Một số trường sử dụng điểm trung bình của 3 môn theo tổ hợp, có trường lại nhân hệ số cho các môn chính, hoặc kết hợp thêm tiêu chí ưu tiên, điểm khuyến khích để tạo ra công thức tính điểm riêng biệt.
Chẳng hạn, có nơi yêu cầu tổng điểm tổ hợp đạt từ 18 trở lên, nhưng cũng có trường áp dụng ngưỡng điểm cao hơn, khoảng 20 điểm, thậm chí có trường lại đưa ra ngưỡng thấp hơn nhưng đã bao gồm cả điểm ưu tiên. Mỗi đơn vị đào tạo có một tiêu chí xét tuyển riêng, điều này khiến thí sinh cần phải tìm hiểu kỹ trước khi nộp hồ sơ.
Ngoài ra, không ít trường lựa chọn xét điểm trung bình của toàn bộ môn học trong 3 năm thay vì chỉ các môn thuộc tổ hợp trong kỳ tuyển sinh đại học 2025. Một số còn áp dụng hệ số nhân cho các môn chủ lực tùy theo từng ngành học – ví dụ, với nhóm ngành xã hội, môn Ngữ văn có thể được nhân hệ số 2; trong khi nhóm ngành ngoại ngữ, môn Tiếng Anh được ưu tiên cao hơn. Một vài đơn vị còn quy đổi điểm học bạ sang thang điểm 40, sau đó chia tỷ lệ để về thang 30 nhằm đảm bảo tính đồng nhất khi so sánh giữa các phương thức.
Không còn ưu ái xét học bạ độc lập
Mặc dù xét tuyển học bạ từng là lựa chọn phổ biến trong tuyển sinh đại học. cao đẳng, nhưng gần đây phương thức này đang dần bị thu hẹp. Thống kê cho thấy, năm 2024 có gần 28% thí sinh trúng tuyển đại học thông qua học bạ – con số này giảm đều đặn trong 3 năm qua. Nguyên nhân chính đến từ những lo ngại về tính công bằng và minh bạch, khi điểm học bạ ở mỗi địa phương, mỗi trường phổ thông có thể chênh lệch khá lớn, khó đảm bảo sự khách quan trong đánh giá năng lực thật sự của thí sinh.
Để khắc phục điều này, các trường bắt đầu kết hợp xét học bạ với các yếu tố bổ sung như chứng chỉ quốc tế, thành tích học tập, điểm thi đánh giá năng lực hoặc thậm chí là phỏng vấn. Một số cơ sở đào tạo còn chỉ dành một phần nhỏ – không quá 20% chỉ tiêu – cho phương thức xét tuyển sớm, nhằm đảm bảo lựa chọn đúng người học có tố chất, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo lâu dài.
Đặc biệt, các trường thuộc hệ đào tạo đặc thù như quân sự, công an hoặc khối ngành y dược đang dần loại bỏ xét tuyển học bạ. Thay vào đó, họ tập trung vào ba hình thức chính gồm xét tuyển thẳng theo quy định, ưu tiên xét thí sinh có thành tích cao và sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT hoặc kỳ thi đánh giá năng lực.
Ban Tư vấn tuyển sinh Trường Đại học Lương Thế Vinh thông tin, năm 2025, khi xét học bạ theo tổ hợp, bắt buộc phải có môn Toán hoặc Ngữ văn chiếm ít nhất 1/3 tổng điểm. Đối với các ngành sử dụng nhiều tổ hợp, những môn học chung giữa các tổ hợp cũng phải chiếm tối thiểu 50% trọng số trong tính điểm.
Quan trọng hơn, việc xét tuyển học bạ sẽ không còn diễn ra sớm như các năm trước mà sẽ đồng thời với các phương thức tuyển sinh khác. Điều này có nghĩa là thí sinh phải đợi sau khi biết điểm thi tốt nghiệp THPT mới có thể nộp hồ sơ xét học bạ. Cách làm này được đánh giá là giúp giảm áp lực, tránh trường hợp nộp hồ sơ “mù mờ” khi chưa có đủ thông tin về kết quả học tập.